Er heerst honger in Gaza: "Waarom laten ze ons verhongeren?"

Het zand schroeit onder de brandende zon in kamp Al Mawasi, maar de driejarige Hamza merkt het nauwelijks. Zijn kleine handjes knijpen handenvol aarde uit, die hij naar zijn moeder gooit terwijl hij met een palmblad zwaait als een wapen. " Ik heb honger, ik wil eten! " roept hij in gebroken Arabisch, zijn stem kraakt van wanhoop.

Wafa Mohammed knielt naast haar jongste zoon terwijl ze hem van uitputting ziet instorten . De uitbarsting van de jongen zal vanaf die middag aanhouden tot de enige maaltijd van de volgende dag: een paar lepels linzen, gedeeld door zes gezinsleden. Elf dagen lang heeft niemand van hen brood gegeten, een basisvoedsel dat de basis van het bestaan werd toen andere voedingsmiddelen schaars werden. Nu is er geen meel meer, dus brood is volledig verdwenen.

"Dit is verreweg de ergste hongersituatie die we ooit hebben meegemaakt ", vertelt deze moeder van vijf aan EL PAÍS. "Sinds het begin van de oorlog hebben we elke hap geteld die we konden missen, omdat we nooit wisten wanneer de volgende zou komen. Maar nu weten we dat er gewoon niets te eten is", zegt ze hulpeloos en gefrustreerd, terwijl ze haar zoon probeert te kalmeren. Minstens 127 mensen zijn in Gaza van de honger omgekomen, velen van hen de afgelopen dagen. De regering van Gaza waarschuwde zaterdag dat meer dan 100.000 kinderen, waaronder 40.000 baby's, met de "doodsbedreiging" worden geconfronteerd.

" Waar is de wereld die beweert zich om mensenrechten te bekommeren?" roept Mohammed, haar stem galmt door het hele IDP-kamp. "Ze zijn medeplichtig aan de uitroeiing door de bezetting," roept de vrouw uit.

Nu weten we dat er simpelweg niets te eten is

Wafa Mohammed, Palestijnse moeder

Het tafereel van kinderen die huilen van de honger herhaalt zich dagelijks in heel Gaza, waar meer dan twee miljoen Palestijnen te maken hebben met wat experts van de Verenigde Naties en andere internationale organisaties hebben omschreven als een situatie van opzettelijk veroorzaakte honger. Sinds 2 maart heeft Israël alle grensovergangen naar de Gazastrook gesloten, waardoor de voedselvoorziening naar een van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld vrijwel volledig is afgesloten. Zelfs zuigelingenvoeding, het enige voedsel samen met moedermelk dat pasgeborenen mogen eten, is niet door de Israëlische blokkade gekomen, aldus UNICEF.

Hoewel sommige westerse regeringen om hulp vragen, hebben weinigen concrete stappen ondernomen. Afgelopen maandag riep een groep van 25 landen, later aangevuld met nog eens drie , op tot een onmiddellijke beëindiging van het conflict, maar de effectieve druk op Israël blijft zwak. De konvooien die erin slagen de grens over te steken, dekken nauwelijks de behoeften. In april schatte de VN dat er dagelijks minstens 500 vrachtwagens nodig waren. Medio juli kwamen er minder dan 100 binnen.

Mohammed trekt een dunne deken terug om de buik van zijn oudste dochter te onthullen. De 12-jarige Amna weegt slechts 18 kilo, minder dan de helft van haar gewicht vóór de oorlog. Haar ribben steken scherp uit onder haar bijna doorzichtige huid en ze kan nauwelijks fluisteren. "Ik eet een paar lepels linzen of pasta per dag en leef voornamelijk van water," zegt Amna, die zich schaamt voor haar toestand. "Ik probeer mijn deel te geven aan mijn broers en zussen, die constant huilen van de honger."

In Gaza worden kinderen gedwongen om voor hun kinderen te zorgen te midden van een crisis die alle sociale normen op zijn kop heeft gezet. Amna voelt zich verantwoordelijk voor haar vier jongere broertjes en zusjes: Rashid, die ook de helft van zijn gewicht is kwijtgeraakt; de zevenjarige Asmaa; de vijfjarige Sama; en de kleine Hamza, wiens driftbuien nu de dagelijkse soundtrack van haar lijden vormen.

Sinds het Israëlische offensief op 7 oktober begon, moest Wafa Mohammeds familie zeven keer verhuizen. Hun huis werd verwoest door een Israëlisch bombardement. Omdat haar vader sinds het begin van de oorlog werkloos was, slonken hun spaargelden met elke verhuizing. Nu overleven ze, of proberen ze te overleven, met wat ze maar kunnen vinden of wat iemand kan delen. "Ik heb sinds maart geen meelrantsoen meer ontvangen van UNRWA [het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen] en ik heb geen geld meer om genoeg te kopen," legt Wafa uit. "Vroeger kocht ik een of twee kilo, maar de belegering is verscherpt en we kunnen niets meer kopen, vooral omdat sommige producten tientallen keren duurder zijn dan normaal."

Zelfs de steun onder de buren is ingestort, voegt ze eraan toe. "We kunnen zelfs geen hulp vragen aan ontheemde gezinnen in de buurt, want ze hebben allemaal dezelfde honger. De situatie gaat de draagkracht van elke ouder te boven", roept deze ontheemde moeder uit.

Vóór de totale blokkade exploiteerde de VN zo'n 400 voedseldistributiepunten in de Gazastrook. Vandaag de dag zijn er nog maar vier actief, beheerd door de nieuw opgerichte Gaza Humanitarian Foundation , een door Israël gecontroleerde entiteit die door Palestijnse en internationale organisaties wordt omschreven als een propagandamiddel. Ze zijn zo gevaarlijk dat veel families ze mijden: sinds ze operationeel zijn, worden ze bijna dagelijks het toneel van moordpartijen, aldus een verklaring van meer dan 100 lokale en internationale organisaties.

Volgens gegevens van de Verenigde Naties waren er tot 13 juli 875 Palestijnen omgekomen tijdens hun zoektocht naar voedsel: 201 werden gedood op hulproutes en de rest bij de distributiepunten zelf. Cijfers van de afgelopen dagen geven het dodental boven de 1000 aan. En minstens 6000 mensen raakten gewond. Tegelijkertijd hebben Israëlische troepen bijna twee miljoen mensen gedwongen ontheemd, waardoor de Palestijnse bevolking beperkt is tot minder dan 12% van Gaza na een nieuw bevel tot massale evacuatie dat op 20 juli werd uitgevaardigd. Het Wereldvoedselprogramma waarschuwt dat de huidige omstandigheden hun operaties "onhaalbaar" maken. "Het uithongeren van burgers als oorlogsmethode is een oorlogsmisdaad", benadrukken de ngo's in hun verklaring.

“We slapen hongerig, we worden hongerig wakker”

Twintig kilometer van waar Wafa Mohammeds familie overleeft, in een nauwelijks ondersteunde tent vlakbij de kustweg van Gaza, heeft de 65-jarige Jamal Ammar zijn eigen overlevingsstrategie ontwikkeld. Hij reciteert verzen uit de Koran voor zijn kleindochters in een wanhopige poging hen af te leiden en hun honger te doen vergeten.

"In naam van Allah, de Barmhartige, de Genadevolle," reciteert hij met zijn versleten stem, bijna overstemd door het lawaai van de geïmproviseerde schuilplaats. Vijf kleine meisjes verdringen zich om hem heen, wees sinds hun vader, Abdul Rahim, afgelopen oktober omkwam bij een Israëlische bombardement. De tweeënhalfjarige Farah onderbreekt hem constant, haar zachte, aanhoudende stemmetje: "Brood, opa, brood." Ammars hart breekt elke keer weer. Brood is bijna onmogelijk geworden, zelfs voor mensen met geld.

De grootvader vertelt verhalen in klassiek Arabisch en vult waterflessen om de illusie van een volle maag te creëren. Maar zijn trucs werken zelden lang. Vijfentwintig familieleden – kinderen, kleinkinderen, schoonzonen – delen een kilo linzen als ze die te pakken krijgen. Ieder krijgt er ongeveer drie lepels van. "We krijgen er elk maar een paar happen van. We gaan hongerig slapen, worden hongerig wakker en brengen de dag en nacht hongerig door, maar wat het meest pijn doet, is als de kinderen om brood of iets te eten vragen en er niets is," klaagt de man.

Zal de wereld stil blijven staan nu we langzaam sterven, zonder dat er ook maar iets echt gebeurt?

Jamal Ammar

Het door Hamas gecontroleerde ministerie van Volksgezondheid van Gaza meldt ongekende aantallen inwoners die extreem uitgeput bij de hulpdiensten aankomen. Honderden mensen staan op het punt van "onvermijdelijke hongerdood" omdat ze de grens van hun fysisch vermogen hebben bereikt, waarschuwt het ministerie. Volgens de gegevens zijn er sinds 7 oktober 2023 meer dan 59.000 mensen in de Gazastrook omgekomen, waaronder bijna 18.000 kinderen .

Ammar is in drie maanden tijd 16 kilo afgevallen. Hij heeft donkere kringen onder zijn ogen en zijn kleren hangen losjes om zijn steeds magere lichaam. Toch gaat hij door met zijn dagelijkse routine van afleiding en hoop. "Dit zijn voortdurende pogingen om de kinderen hun honger te laten vergeten, al is het maar even", legt hij uit. Hij voegt eraan toe: "Meestal lukt dat niet, maar we verliezen de hoop niet zolang er geen ander voedsel is."

Tranen beginnen over zijn gezicht te stromen terwijl zijn stem zich vult met woede. "Waarom laten ze ons verhongeren? Zal de wereld stil blijven terwijl we langzaam sterven en niets doen? Waar is Europa, dat vorige week hulp beloofde maar geen sancties oplegde aan Israël? Waarom doen landen als Spanje of Ierland bijvoorbeeld niet meer hun best om voedsel binnen te halen?" vraagt de grootvader zich af.

Deze honger is geen toeval. Mohammed Abu Jayab, hoofdredacteur van de in Gaza gevestigde krant Al-Iqtisadia , noemt het "Israëlisch management van hongeroperaties om druk vanuit de bevolking te genereren en politieke winst te behalen aan de onderhandelingstafel met Hamas."

Barham al Qarra, directeur van het kantoor van Rahma Worldwide in Gaza, zag het humanitaire werk van zijn organisatie van de ene op de andere dag instorten. In januari en februari 2025 had Rahma 754 vrachtwagenladingen hulpgoederen uitgedeeld in Gaza, waaronder groenten, fruit, medische benodigdheden, kip, schoonmaakmiddelen, vlees in blik, schoenen, meel, tenten, dekens, winterkleding, matrassen, rijst en dialyseapparatuur. Nu kunnen ze helemaal niet meer functioneren.

Zijn organisatie heeft honderden hulpvrachtwagens klaarstaan in Egypte, Jordanië en Israël. Alleen Israëlische toestemming verhindert hun binnenkomst.

"Er is geen eten in Gaza, absoluut niet", zegt Al Qarra. "Iedereen in Gaza heeft honger. We hebben geen tijd te verliezen: de inwoners van Gaza kunnen elk moment van de honger sterven ."